Depozytowa, lombardowa, redyskontowa oraz referencyjna stopa procentowa - to cztery rodzaje stóp ustalanych przez RPP, czyli organ decyzyjny Narodowego Banku Polskiego. Organ ten, między innymi właśnie poprzez określanie wysokości podstawowych stóp procentowych, realizuje powierzone mu zadania. Do tych ostatnich zalicza się przede wszystkim utrzymywanie niskiego i stabilnego poziomu inflacji oraz wspieranie rozwoju gospodarczego. Przyjrzyjmy się jednak bliżej znaczeniu i roli samej stopy referencyjnej.
Stopa referencyjna - definicja
By móc uchwycić istotę stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego, najpierw należy zorientować się, czym są emitowane przez ten bank centralny bony pieniężne. Otóż instrumenty te stanowią jedno z najważniejszych narzędzi, które pozwalają NBP regulować wielkość pieniądza w obiegu; mówiąc w dużym uproszczeniu, NBP emituje je, by zmniejszyć podaż pieniądza na rynku, a skupuje, gdy chce wprowadzić na rynek dodatkową gotówkę. Bony odznaczają się najczęściej 7-dniowym terminem zapadalności i są udostępniane bankom komercyjnym w ramach cotygodniowych przetargów. Oprocentowanie, czy też rentowność bonów pieniężnych to właśnie referencyjna stopa procentowa. Ponieważ mowa tu o bezpiecznym instrumencie oferowanym przez najbardziej stabilną instytucję finansową w kraju - NBP, stopa referencyjna, czyli rentowność bonów pieniężnych jest bardzo niska.
Zobacz także: Czym jest stopa procentowa?
Od czego zależy wysokość stopy referencyjnej NBP?
Stopy referencyjne NBP, podobnie zresztą jak stopy ustalane przez banki centralne innych krajów, stanowią instrument, który w pośredni sposób pozwala na transmisję polityki pieniężnej do gospodarki. Banki centralne, za pośrednictwem rynków finansowych mogą wpływać na takie elementy jak poziom inflacji, koszty i dostępność kredytów czy też skala inwestycji. Podnosząc wysokość stopy referencyjnej, NBP dąży do ograniczenia ogólnego wzrostu cen i jednoczesnego wyhamowania rozwoju gospodarczego. Stawka referencyjna NBP jest obniżana wówczas, gdy RPP uzna, że gospodarka potrzebuje ożywienia, tzn. zwiększenia dostępności kredytów i pobudzenia inwestycji.
Na co wpływa aktualna stopa referencyjna?
Poprzez stopy referencyjne, dyskontowe, lombardowe czy redyskontowe weksli, banki centralne wpływają na stopy procentowe panujące na rynku międzybankowym, czyli na te, które pojawiają się w zawieranych przez banki komercyjne transakcjach pożyczania środków. Stopy na rynku międzybankowym w dużym stopniu decydują natomiast o tym, jakie będzie oprocentowanie kredytów, lokat terminowych, kont oszczędnościowych, kart kredytowych czy innych produktów bankowych kierowanych do klientów indywidualnych oraz firm. Wysokość stopy referencyjnej jest szczególnie istotna dla wielu polskich rodzin spłacających kredyty hipoteczne, ponieważ ma ona pośrednio wpływ na poziom stawki WIBOR, a ta z kolei, stanowi podstawę przy ustalaniu oprocentowania takich zobowiązań.
Stopa procentowa referencyjna a WIBOR
WIBOR to referencyjny poziom oprocentowania pożyczek na naszym krajowym rynku międzybankowym. Jego wysokość jest określana podczas codziennego fixingu na podstawie wielkości oprocentowania podawanego przez banki, które funkcjonują na polskim rynku i wchodzą zarazem w skład panelu WIBOR. Stawka tego oprocentowania zawsze jest bardzo podobna do referencyjnej stopy procentowej, która z kolei zawsze jest wyższa od stopy depozytowej (ceny płaconej przez NBP bankom centralnym za uruchomione przez nich depozyty) i niższa od stopy lombardowej (kosztu pożyczek udzielanych bankom komercyjnym przez NBP). Osoby, które chcą wiedzieć jak może zmienić się rata ich kredytu hipotecznego powinny zatem zwracać uwagę na ewentualne zmiany wysokości stopy: referencyjnej, lombardowej oraz depozytowej.
Stopa referencyjna - UOKiK, odsetki ustawowe, pomoc publiczna
Ustalana przez NBP stopa referencyjna odgrywa mniejszą lub mniejszą rolę przy szacowaniu np. wartości pomocy publicznej, preferencyjnego oprocentowania kredytów, jak również decyduje o wysokości odsetek ustawowych - kapitałowych oraz za ewentualną zwłokę. Jeśli chodzi o odsetki, to składa się na nie suma stopy referencyjnej oraz ustalonego wskaźnika procentowego. Wszelkie wątpliwości w zakresie stosowania karnych odsetek na podstawie stopy referencyjnej, a także innych spraw związanych z zaciąganymi zobowiązaniami klienci mogą kierować do UOKiK.
Zobacz także: Kiedy pobierane są odsetki ustawowe?
Publikacja zawiera linki afiliacyjne.
