W Polsce obowiązuje zakaz naliczania odsetek nadmiernie wysokich, stąd ustawowo wskazuje się dopuszczalne wysokości, tj. maksymalne odsetki umowne i maksymalne odsetki za opóźnienie.
Jaka jest wysokość odsetek maksymalnych?
Celem odpowiedzi na postawione pytanie zasadne jest pierwsze wyróżnienie różnych typów odsetek. Mianowicie są to:
- Odsetki ustawowe obecnie na poziomie 5,5% (liczone jako suma stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 p.p.),
- Odsetki maksymalne obecnie na poziomie 10% (liczone jako dwukrotność odsetek ustawowych),
- Odsetki umowne obecnie na poziomie nie większym niż odsetki maksymalnie (nie więcej niż 10%),
- Odsetki ustawowe za opóźnienie obecnie na poziomie 7% (liczone jako suma stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 p.p.),
- Odsetki maksymalne za opóźnienie obecnie na poziomie 14% (liczone jako dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie),
- Odsetki umowne za opóźnienie obecnie na poziomie 14% (nie więcej jak maksymalne odsetki za opóźnienie),
- Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych obecnie na poziomie 9,50% (liczone jako suma stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 8,0 p.p.).
Zgodnie z ww. informacjami maksymalna wysokość odsetek jest zróżnicowana i zależna od typu odsetek. Zgodnie z Kodeksem cywilnym ustawowe odsetki maksymalne są dopuszczalne na poziomie 10%. Jednakże odsetki maksymalne za opóźnienie to 14%.
Jakie są odsetki maksymalne za opóźnienie? Jak maksymalne odsetki za opóźnienie można policzyć w praktyce?
Odsetki za opóźnienie w Kodeksie cywilnym to odsetki, przyjmujące charakter rekompensaty, którą musi wypłacić jedna ze stron, gdy z opóźnieniem dojdzie do spełnienia danego świadczenia pieniężnego. Obecnie odsetki ustawowe za opóźnienia wynoszą w skali roku 7%. Ta wysokość jest liczona jako suma wysokości stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego oraz wartości 5,5 punktów procentowych. Jednakże maksymalne odsetki za opóźnienie nie mogą przekraczać równowartości dwukrotności odsetek umownych, dopuszczalnych, zatem nie mogą być odsetki maksymalne za opóźnienie wyższe niż 14%. Przykładowo odsetki za opóźnienie będą naliczone, gdy bank nie dokona w umownym terminie 14 dni zwrotu na rzecz klienta rozliczonej polisy ubezpieczenia za niewykorzystany czas ochrony ubezpieczeniowej, a dokona tego dopiero po upływie 30 dni (przez pewien czas dyspozycja klienta była zagubiona w dokumentacji bankowej). W tym przypadku na rzecz klienta banku będą naliczone i wypłacone odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości 7% od kwoty zwracanego ubezpieczenia za okres od 15 dnia od złożenia dyspozycji do dnia rzeczywistego wypłacenia środków.
Jakie są maksymalne odsetki umowne? Jak policzyć wysokość odsetek maksymalnych umownych?
Odsetki umowne, jak wskazuje ich nazwa, to odsetki, które strony danej czynności prawnej ustaliły między sobą i zapisały w stosownej umowie. Maksymalne odsetki umowne nie mogą być wyższe niż dwukrotność odsetek ustawowych, czyli obecnie 10%. Jeśli w danym przypadku wyliczone odsetki są wyższe niż 10%, jedna ze strona (płacąca te odsetki) ma obowiązek jedynie je wypłacić w kwocie odpowiadającej 10%. Przykładowo przedsiębiorca nr 1 ma zapłacić odsetki umowne na poziomie 15% od kwoty 20 000 PLN, co daje do zapłaty kwotę 3000 PLN. Z uwagi na dopuszczalne maksymalne odsetki umowne jedynie na poziomie 10%, przedsiębiorca powinien zapłacić jedynie odsetki w równowartości kwoty 10% x 20 000 PLN, czyli 2000 PLN. To zgodne z zasadą, że jeśli naliczone odsetki umowne przekraczają wartość dopuszczalnych maksymalnych odsetek umownych, należy wypłacić równowartość maksymalnych odsetek umownych
Znajomość dopuszczalnych odsetek maksymalnych umownych, jak i za opóźnienie jest bardzo ważna. Często bywa tak, że jedna ze stron danej transakcji, czynności prawnej oczekuje zapłaty od drugiej strony odsetek zbyt wysokich. Przepisy o dopuszczalnych odsetkach maksymalnych są istotne w tym zakresie. Umiejąc samodzielnie określić dopuszczalne wartości odsetek poszczególnego typu do wyliczenia (maksymalne odsetki za opóźnienie, odsetki ustawowe maksymalne, odsetki umowne maksymalne), zarówno przedsiębiorca, jak i osoba indywidualna uchroni się przed nadmiernym wydatkiem. Istotne jest wreszcie, że w polskim prawie nie można dublować odsetek - funkcjonuje zasada anatocyzmu, czyli zakaz naliczania odsetek od wartości zaległych odsetek. To ważna instytucja, bowiem chroni dłużnika przed nadmiernym obciążeniem odsetkami umownymi.
Przeczytaj także:
- Liczenie odsetek i innych wartości - kalkulator pożyczki gotówkowej
- Czym jest stopa referencyjna?
- Pożyczki bez dochodów są możliwe! Gdzie ich szukać?
Publikacja zawiera linki afiliacyjne.
